Dịch vụ xe cứu thương: Nguyên tắc & trang bị y tế cần có

27 Th6, 2025 Kartenex

Khi quyết định đầu tư vào dịch vụ xe cứu thương, ngoài việc mua xe đảm bảo chất lượng còn cần trang bị đầy đủ thiết bị y tế chuyên dụng trên xe. Đây là yêu cầu bắt buộc theo quy định của Bộ Y tế, nhằm đảm bảo khả năng cấp cứu, xử lý tình huống khẩn cấp và tăng uy tín trong mắt khách hàng.

I. Tổng quan dịch vụ xe cứu thương

  1. Khái niệm

Dịch vụ xe cứu thương là hoạt động vận chuyển người bệnh, nạn nhân tai nạn, phụ nữ chuyển dạ, trẻ sơ sinh hoặc các trường hợp y tế khẩn cấp từ nơi xảy ra sự cố đến cơ sở y tế, hoặc từ cơ sở y tế này đến cơ sở y tế khác.

Xe cứu thương không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn đóng vai trò như một phòng cấp cứu di động, với đầy đủ thiết bị y tế cơ bản đến chuyên sâu.

  1. Vai trò và ý nghĩa

  • Giảm thiểu tử vong ngoài bệnh viện: Nhanh chóng tiếp cận, sơ cứu và vận chuyển người bệnh là yếu tố sống còn trong “giờ vàng”.

  • Tối ưu hóa hệ thống y tế: Giúp điều phối bệnh nhân giữa các tuyến bệnh viện, chia tải hiệu quả cho tuyến trên.

  • Tạo cầu nối giữa cộng đồng và y tế chuyên nghiệp: Góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn dân.

  • Phát triển thành mô hình kinh doanh xã hội hóa: Tạo công ăn việc làm, lợi nhuận, và giá trị nhân văn.

Dịch vụ xe cứu thương cần có nhân viên y tế

Dịch vụ xe cứu thương cần có nhân viên y tế

  1. Phân loại chính của Dịch vụ xe cứu thương

Loại hình

Mục đích chính

Đặc điểm

Cấp cứu khẩn cấp (Emergency)

115, tai nạn, bệnh lý nguy hiểm

Xe trang bị đầy đủ, có y bác sĩ đi kèm

Chuyển viện (Non-emergency)

Người bệnh cần chuyển đến cơ sở y tế cao hơn

Không yêu cầu sơ cứu tức thời

Xe cứu thương sự kiện – dịch vụ đặc biệt

Hỗ trợ y tế tại lễ hội, thể thao, sản xuất phim

Thường theo hợp đồng ngắn hạn

Xe chuyên dụng theo đối tượng

Sơ sinh, dịch bệnh, ICU…

Trang thiết bị chuyên biệt

  • Xe cứu thương công lập (115): Hiện diện ở tất cả các tỉnh thành, song vẫn thiếu về số lượng, trang thiết bị và nhân lực.

  • Xe cứu thương tư nhân: Đang phát triển nhanh tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ…

  • Thách thức hiện tại:

    • Thiếu tiêu chuẩn hóa trong thiết bị, vận hành

    • Cạnh tranh không lành mạnh giữa các đơn vị tư nhân

    • Một số đơn vị tự phát chưa đủ điều kiện vẫn hoạt động

II. Các loại xe cứu thương

Loại xe

Mô tả chi tiết

Trang bị cơ bản

Đơn vị sử dụng phổ biến

Xe cấp cứu cơ bản

Dành cho cấp cứu nhẹ, bệnh nhân tỉnh táo, không nguy kịch ngay.

Bình oxy, cáng cứu thương, túi sơ cấp cứu, hộp thuốc, đèn xoay

Trạm y tế xã/phường, cơ sở y tế tuyến quận/huyện

Xe cấp cứu nâng cao

Hỗ trợ ca nặng: hôn mê, ngừng tim, sốc, chấn thương nặng…

Máy sốc tim, máy theo dõi sinh hiệu (monitor), máy hút dịch, thuốc chuyên dụng, có bác sĩ đi kèm

Trung tâm 115, bệnh viện lớn, xe tư nhân chuyên nghiệp

Xe chuyên chở bệnh nhân (không cấp cứu)

Không cần cấp cứu gấp. Chuyển viện, bệnh nhân mãn tính, xuất viện.

Cơ bản có cáng, oxy, không có máy theo dõi sinh hiệu

Các công ty dịch vụ vận chuyển bệnh nhân

Xe vận chuyển sơ sinh

Dành riêng cho trẻ sơ sinh hoặc trẻ sinh non, cần chăm sóc đặc biệt.

Lồng ấp, máy thở trẻ em, monitor trẻ sơ sinh, máy truyền dịch chuyên dụng

Bệnh viện Nhi đồng, sản phụ khoa lớn

Xe ICU di động (Hồi sức tích cực)

Phòng ICU thu nhỏ trên xe, vận chuyển bệnh nặng nguy kịch.

Máy thở, máy bơm tiêm điện, nhiều monitor, đầy đủ thiết bị hồi sức

Bệnh viện tuyến cuối, chuyển viện dài

Xe cứu thương cách ly

Dành cho bệnh truyền nhiễm: Covid-19, Lao, Ebola…

Khoang tách biệt, áp suất âm, nhân viên mặc đồ bảo hộ

Trung tâm CDC, bệnh viện truyền nhiễm

Xe cấp cứu sự kiện – y tế lưu động

Dự phòng tại sự kiện đông người: thể thao, lễ hội, phim trường

Trang bị theo mức độ rủi ro sự kiện, thường có cáng, monitor, túi cấp cứu

Công ty dịch vụ, bệnh viện hợp tác tổ chức sự kiện

III. Xe cứu thương đầy đủ trang bị y tế

🔸 1. Hệ thống cứu sinh – hồi sức cấp cứu

Thiết bị

Mục đích sử dụng

Bình oxy y tế (10–40L)

Cung cấp oxy cho bệnh nhân khó thở, sốc

Máy tạo oxy (oxygen concentrator)

Tạo oxy liên tục – thay thế bình nếu đi xa

Máy thở di động

Hỗ trợ hô hấp cho bệnh nhân nặng, ngưng thở

Máy hút dịch di động

Hút đờm, máu, chất nôn tránh tắc nghẽn đường thở

Bóng Ambu (dành cho người lớn + trẻ em)

Hô hấp nhân tạo bằng tay trong khi di chuyển

🔸 2. Thiết bị theo dõi sinh hiệu

Thiết bị

Mục đích sử dụng

Monitor đa thông số

Theo dõi huyết áp, SpO2, nhịp tim, ECG

Nhiệt kế điện tử

Đo thân nhiệt nhanh, chính xác

Máy đo huyết áp tự động & cơ

Kiểm tra huyết áp định kỳ trong quá trình di chuyển

Ống nghe y tế

Nghe tim phổi bệnh nhân, phát hiện bất thường

🔸 3. Trang bị vận chuyển & cố định bệnh nhân

Trang bị

Công dụng

Băng ca chính (gấp được, có bánh xe)

Di chuyển bệnh nhân lên/xuống xe

Ghế ngồi có dây đai an toàn

Cho thân nhân hoặc y tá ngồi hỗ trợ

Đai cố định (tay, chân, toàn thân)

Cố định bệnh nhân chấn thương hoặc kích động

Nẹp cổ (cervical collar)

Giữ thẳng cổ khi nghi ngờ chấn thương cột sống cổ

Nẹp tay, chân (gấp được)

Cố định xương gãy hoặc sai khớp tạm thời

🔸 4. Hộp/túi cấp cứu tiêu chuẩn

Thành phần chính

Chức năng

Thuốc cấp cứu: Adrenalin, Atropin, Glucose 30%, Diazepam…

Dùng cho sốc phản vệ, co giật, hạ đường huyết…

Bông, băng, gạc, kẹp phẫu thuật, kéo y tế

Sơ cứu vết thương, cầm máu

Kim tiêm, dây truyền, dịch truyền NaCl 0.9%, Ringer Lactat

Bù nước, truyền thuốc

Găng tay, khẩu trang, cồn sát trùng

Đảm bảo vô trùng, phòng lây nhiễm

🔸 5. Trang thiết bị phụ trợ trên xe

Trang bị

Vai trò

Hệ thống đèn còi ưu tiên (xoay, hú)

Di chuyển nhanh trong tình huống khẩn cấp

Điều hòa 2 chiều, quạt thông gió

Điều chỉnh nhiệt độ phù hợp cho bệnh nhân

Thiết bị liên lạc (bộ đàm, điện thoại cố định, di động)

Kết nối với bệnh viện hoặc điều hành

GPS định vị + camera hành trình

Quản lý, giám sát xe từ xa

Bình cứu hỏa mini

Phòng cháy nổ trong xe

Hệ thống điện phụ ắc quy + inverter 220V

Cấp điện cho máy thở, monitor… khi xe không nổ máy

IV. Quy trình vận hành dịch vụ xe cứu thương

  1. Tiếp nhận yêu cầu (điều phối đầu vào)

Nguồn tiếp nhận:

  • Tổng đài 115 (đối với công)

  • Hotline riêng, Zalo, app đặt xe (đối với tư nhân)

  • Hợp đồng định kỳ (bệnh viện, công ty, sự kiện…)

Thông tin cần thu thập:

Nội dung

Ghi chú

Vị trí bệnh nhân

Địa chỉ càng chi tiết càng tốt

Tình trạng bệnh

Tai nạn, ngất, hôn mê, đau ngực, chuyển dạ…

Mức độ khẩn cấp

Cần xe thường hay cấp cứu chuyên sâu

Số người đi kèm

Để bố trí xe phù hợp

Yêu cầu đặc biệt

Bác sĩ đi kèm, oxy, máy thở, chuyển viện…

Thời gian phản hồi tiêu chuẩn: Dưới 3 phút đối với cuộc gọi khẩn cấp

  1. Phân loại & điều xe phù hợp

Trung tâm điều phối hoặc người điều hành xác định:

  • Loại xe cần điều: BLS, ALS, sơ sinh, cách ly, vận chuyển thông thường…

  • Vị trí xe gần nhất để đảm bảo thời gian tiếp cận nhanh nhất

  • Kíp trực y tế phù hợp: tài xế, điều dưỡng, bác sĩ nếu cần

Hệ thống định vị GPS + liên lạc tức thì là yếu tố bắt buộc để điều xe chính xác

  1. Di chuyển đến hiện trường – tiếp cận bệnh nhân

  • Bật đèn & còi ưu tiên (nếu đi cấp cứu)

  • Gọi điện thông báo trước khi đến nơi

  • Bắt buộc mang theo đầy đủ thiết bị y tế sơ cấp cứu

  • Bố trí người trực tiếp xử lý tình huống ngay tại hiện trường

Ghi chú: Trường hợp chấn thương nặng cần cố định trước khi chuyển lên xe (cổ, chi, cột sống…)

  1. Sơ cứu tại chỗ & vận chuyển

Nội dung thực hiện

Mô tả

Đánh giá tình trạng

Mạch, huyết áp, tri giác, dấu hiệu sinh tồn

Xử trí ban đầu

Cầm máu, thở oxy, đặt đường truyền, hô hấp nhân tạo, thuốc cấp cứu…

Cố định bệnh nhân

Đặt lên băng ca, cố định cổ, tay chân nếu cần

Chuyển lên xe

Đảm bảo an toàn, không gây sốc hoặc di lệch thêm

Theo dõi liên tục trên đường

Dùng monitor, máy hút dịch, máy thở nếu cần

Liên hệ bệnh viện tiếp nhận

Thông báo trước tình trạng để chuẩn bị tiếp nhận kịp thời

  1. Bàn giao bệnh nhân cho bệnh viện

  • Ký sổ giao nhận giữa bên vận chuyển và bệnh viện

  • Bàn giao thông tin tóm tắt tình trạng bệnh

  • Giao lại toàn bộ giấy tờ liên quan (nếu có)

  1. Xử lý sau vận chuyển

Việc cần làm

Ghi chú

Khử khuẩn khoang xe

Dùng dung dịch y tế đạt chuẩn, nhất là sau khi chở người nghi nhiễm

Kiểm tra thiết bị y tế

Sạc máy, thay bình oxy, kiểm kê vật tư tiêu hao

Ghi chép nhật trình

Thời gian vận chuyển, khoảng cách, nhân sự, chi phí, sự cố phát sinh

Bảo trì định kỳ

Đảm bảo xe luôn trong tình trạng sẵn sàng hoạt động

 

  1. Thanh toán & lưu trữ hồ sơ

  • Đối với dịch vụ tư nhân: Thanh toán sau khi kết thúc hoặc theo hợp đồng

  • Lưu trữ dữ liệu: Tối thiểu 1–2 năm, theo quy định ngành y tế

  • Bảo mật thông tin bệnh nhân: Tuyệt đối không chia sẻ, phát tán hình ảnh nếu không có sự đồng ý

Ghi nhớ quan trọng trong vận hành

  • An toàn là ưu tiên số 1

  • Phải luôn có sẵn kíp xe trực 24/7

  • Mỗi xe cần có sổ theo dõi nhật trình vận hành & kiểm định định kỳ

  • Tuân thủ thông tư 01/2018/TT-BYT về cấp cứu ngoại viện

Chi phí dịch vụ xe cứu thương

Loại dịch vụ

Giá tham khảo (VNĐ/km hoặc trọn gói)

Cấp cứu nội thành

500.000 – 1.500.000/chuyến

Chuyển viện liên tỉnh

12.000 – 25.000/km

Cấp cứu quốc tế (air ambulance)

50 – 300 triệu tùy ca bệnh

  • Lưu ý: Giá còn phụ thuộc vào thời gian chờ, thiết bị sử dụng, và yêu cầu đặc biệt (oxy, bác sĩ…)

  1. Yêu cầu pháp lý & nhân sự

  2. Xe phải đăng ký theo quy chuẩn xe cứu thương chuyên dụng và Biển số thường là biển xanh hoặc biển trắng đặc thù

Nhân sự

Vị trí

Yêu cầu

Tài xế

Bằng lái hạng C trở lên, đào tạo sơ cấp cứu

Điều dưỡng

Chứng chỉ hành nghề, biết vận hành thiết bị y tế

Bác sĩ (nếu ALS)

Có kinh nghiệm cấp cứu, ICU

Giấy phép

  • Giấy phép hoạt động dịch vụ vận chuyển bệnh nhân

  • Hợp chuẩn thiết bị y tế trên xe

  • Tuân thủ các quy định của Bộ Y tế và GTVT

  • Bệnh viện công: Sử dụng đội xe 115 hoặc xe bệnh viện.

  • Bệnh viện tư: Cung cấp dịch vụ cấp cứu 24/7 có tính phí.

  • Công ty dịch vụ tư nhân: Vận hành dịch vụ chuyển viện, cấp cứu tại nhà, hồi hương y tế.

  • Du lịch – bảo hiểm y tế: Hợp tác đưa đón bệnh nhân nước ngoài.

Một số hãng cung cấp xe cứu thương uy tín

  • Ford Transit cứu thương

  • Hyundai Solati cứu thương

  • Toyota Hiace cứu thương

  • Mercedes-Benz Sprinter cứu thương

  • Các công ty nội địa chuyên hoán cải như: Kartenex, Samco, Hanoi Ambulance….

Một chiếc xe cứu thương không thể chỉ có bánh lái và còi hú – nó phải là một “phòng cấp cứu di động” đúng nghĩa, với đầy đủ các thiết bị như bình oxy, máy theo dõi sinh hiệu, máy sốc tim, cáng cứu thương chuyên dụng, và các túi cấp cứu đạt chuẩn.

Việc đầu tư đúng và đủ từ đầu không chỉ đảm bảo an toàn cho bệnh nhân mà còn giúp đơn vị vận hành tiết kiệm thời gian, chi phí bảo trì, tránh các rắc rối pháp lý về sau.

Bình luận đã bị đóng.

ĐỐI TÁC