Xe cứu thương hai cầu là dòng phương tiện chuyên dụng được thiết kế riêng nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển cấp cứu trong những điều kiện địa hình phức tạp như vùng sâu vùng xa, đồi núi hiểm trở khu vực thường xuyên ngập lụt hoặc thiếu hạ tầng giao thông.
Đặc điểm nổi bật của xe cứu thương hai cầu
Với hệ dẫn động 4 bánh (4×4) mạnh mẽ, khung gầm cao và khả năng vượt địa hình vượt trội, xe cứu thương hai cầu không chỉ đảm bảo sự cơ động trong mọi tình huống khẩn cấp mà còn giúp duy trì sự ổn định, an toàn cho bệnh nhân và đội ngũ y tế trong quá trình di chuyển.
-
Hệ dẫn động 2 cầu (4×4 hoặc hơn)
- Hai cầu chủ động (4WD) giúp xe có khả năng vượt địa hình tốt: đường trơn trượt, đồi núi, bùn lầy, ngập nước.
- Có thể chuyển chế độ dẫn động tùy điều kiện (1 cầu – 2 cầu chậm – 2 cầu nhanh).
- Một số dòng (như GAZ, Foton) có thêm khóa vi sai trung tâm tăng độ bám đường.
-
Khung gầm cao, khoảng sáng lớn
- Khoảng sáng gầm từ 200–240mm trở lên, giúp xe tránh bị “kẹt gầm” khi qua suối, đá gồ ghề, đường rừng.
- Có thể lội nước sâu ~500–700mm (tùy xe).
-
Trang bị đầy đủ như xe cứu thương thường
- Dù là xe off-road, nhưng khoang sau vẫn đủ trang bị tiêu chuẩn:
- Cáng nâng/hạ, hệ thống oxy, đèn y tế, điều hòa, tủ thuốc, monitor y tế…
- Một số xe cấu hình ICU còn có máy shock điện, máy hút dịch, máy thở, hệ thống camera cabin.
-
Khả năng vận hành mạnh mẽ
- Động cơ thường là diesel tăng áp, dung tích lớn (2.0L – 2.8L), công suất 140–180 mã lực.
- Moment xoắn cao, giúp xe leo dốc tốt, chở nặng không ì máy.
- Một số xe trang bị số tự động 6–8 cấp, hoặc số sàn khỏe.
-
Thiết kế chịu lực, vận hành bền bỉ
- Thân xe làm bằng thép dày, khung chassis vững chắc.
- Hệ thống treo cứng cáp, phuộc tăng cường, lốp địa hình (AT/MT) chịu tải lớn.
- Có thể hoạt động liên tục ở môi trường khắc nghiệt (nhiệt độ cao, bụi, bùn, mưa lớn).
-
Phù hợp cho các tình huống sau:
Tình huống sử dụng
|
Ưu thế của xe hai cầu
|
Cấp cứu tại vùng núi, đường đất
|
Dẫn động 4 bánh giúp vượt dốc, bám đường tốt
|
Đi qua vùng ngập, lũ
|
Gầm cao + lội nước sâu
|
Khu vực chưa có đường nhựa
|
Vượt ổ gà, sình lầy dễ hơn xe van thường
|
Cứu hộ trong bão, thiên tai
|
Cơ động, chống kẹt xe tốt hơn xe cứu thương thường
|
Lưu ý:
-
Chi phí đầu tư cao hơn xe cứu thương van thông thường.
-
Tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn (~9–11L/100km, tùy tải trọng và địa hình).
-
Cần tài xế có kinh nghiệm lái xe địa hình nếu sử dụng ở vùng phức tạp.

Xe cứu thương hai cầu
Các mẫu xe cứu thương “2 cầu” tiêu biểu
-
Foton Diesel 4WD ICU (dựng trên khung Tunland V7/V9)
Khung gầm & động cơ
-
Dựa trên dòng Tunland V7/V9 4×4:
-
Động cơ diesel 2.0 l, 161 hp, mô-men xoắn ~450 Nm.
-
Hộp số tự động 8 cấp, hệ dẫn động 2 cầu, khoảng sáng gầm 240 mm, khả năng lội nước khoảng 700 mm
Khả năng vượt địa hình
-
Hệ thống AWD tích hợp khóa vi sai, cùng khung gầm cao giúp dễ dàng vượt đường sình lầy, đá dăm, bùn lầy, và lội qua vùng ngập.
Trang bị y tế
-
Khoang ICU tuỳ chỉnh: có cáng tiêu chuẩn, bình oxy, monitor bệnh nhân, đèn và quạt. Nhà sản xuất Trung Quốc (Futian/Fute) cung cấp phiên bản nhập, tùy chọn cấu hình y tế khác nhau .
Giá & bảo hành
-
Nhà máy Trung Quốc xuất khẩu giá khoảng 22.100 USD/cái (hàng OEM, chưa thuế nhập khẩu) .
-
Giá lắp ráp/hoán cải tại Việt Nam có thể dao động từ ~1–1.2 tỷ đồng, tùy thiết bị y tế và thuế.
Ưu – Nhược điểm
Ưu điểm
|
Nhược điểm
|
Khả năng off‑road cao, tự tin di chuyển vùng đồi, lội lụt
|
Tiêu hao nhiên liệu lớn (~10 l/100 km), chi phí bảo trì cầu, vi sai phức tạp
|
Trang bị ICU đầy đủ, có thể hiệu chuẩn theo yêu cầu
|
Phụ thuộc vào nhập khẩu hoặc hoán cải, chu kỳ bảo hành dài, phụ tùng kém phổ biến
|
-
GAZ Ambulance (dòng GAZ-66/32214)
Khung gầm & vận hành
-
GAZ-66: xe tải 4×4 quân sự, sản xuất 1964–1998; trọng lượng ~3.4 tấn, thiết kế đơn giản, bền bỉ, dễ sửa chữa
-
Có phiên bản hoán cải làm xe cứu thương quân sự (AS‑66), khả năng chở 2 ca nông 2–3 người ngồi
Khả năng off‑road
-
Cơ động mạnh, qua lại dễ dàng trên sườn núi, bùn đất, điều kiện khắc nghiệt.
-
Khung xe đơn giản, dễ sửa chửa tại hiện trường (giống “xe UAZ/GAZ” truyền thống).
Trang bị y tế
-
Phiên bản được hoán cải chứa các cáng cơ bản, bình oxy, hệ thống sơ cứu. Không đạt chuẩn ICU hiện đại, nhưng đủ để sơ cứu và vận chuyển.
Ưu – Nhược điểm
Ưu điểm
|
Nhược điểm
|
Bền, đơn giản, phụ tùng dễ tìm ở các tỉnh, giá rẻ
|
Khung già, đời cũ, nội thất chưa đáp ứng nhu cầu bệnh nhân nặng
|
Dễ hoán cải theo yêu cầu
|
Không có tiêu chuẩn ISO/CE, cabin đơn sơ, thiếu tiện nghi y tế hiện đại
|
So sánh Foton 4×4 và GAZ (GAZ-66)
Tiêu chí
|
Foton Diesel 4×4 ICU
|
GAZ-66/GAZ Ambulance
|
Khả năng địa hình
|
Cao, ổn định, công nghệ hiện đại
|
Rất cao, khung cực kì bền bỉ
|
Trang bị y tế
|
Đạt tiêu chuẩn ICU, đầy đủ thiết bị hiện đại
|
Cơ bản, phù hợp sơ cứu và vận chuyển
|
Sửa chữa, phụ tùng
|
Phụ tùng nhập, phụ thuộc nhà phân phối
|
Dễ sửa tại địa phương, phụ tùng phổ thông
|
Chi phí
|
Từ ~1–1.2 tỷ VND + phí
|
Dưới 800–900 triệu khi hoán cải, gỗ, cabin cơ bản
|
Độ tin cậy
|
Cao, hệ thống điện – cơ khí hiện đại
|
Cao nhờ đơn giản cơ khí, ít hỏng vặt
|
Khuyến nghị theo mục đích sử dụng
-
Phục vụ vùng đồi núi, lụt, địa bàn tỉnh thành: ưu tiên Foton 4×4 ICU nếu cần hệ thống y tế hiện đại ngay trên xe.
-
Cấp cứu cơ bản, vận chuyển bệnh nhân nặng hoặc làm xe cứu thương dự phòng vùng xa: mẫu GAZ-66 có lợi thế về chi phí, bền bỉ, dễ sửa chữa, tập trung vào vận chuyển bệnh nhân trong điều kiện khắc nghiệt với chi phí thấp.
-
Nếu ngân sách hạn chế dưới 1 tỷ, Foton Diesel 4×4 ICU là lựa chọn tốt nếu bạn cần khả năng off-road song hành với trang bị ICU hiện đại; chi phí cao, vận hành tiêu thụ nhiên liệu lớn.
Gợi ý cải tiến tại Việt Nam
-
Nên làm khung hoán cải trên nền xe nhập 2 cầu Foton/Toyota Fortuner, sau đó lắp phòng y tế tiêu chuẩn.
-
Trang bị thêm hệ thống treo phụ trợ – khóa vi sai điện tử, cải thiện độ bám đường và an toàn vận hành.
-
Kỳ vọng: giá hoàn thiện 1.3–1.5 tỷ VND, đi kèm chính sách bảo hành, hỗ trợ kỹ thuật.
-
Ngoài ra, các phiên bản Staria, Starex, Solati đã có bản 4×4 hoặc 2 cầu nhưng phổ biến hơn ở các dòng SUV, MPV hoán cải

Khi nào nên sử dụng xe hai cầu?
Điều kiện
|
Lợi ích
|
Địa hình xấu (đồi núi, nông thôn, ngập nước)
|
Dễ vượt đường trơn bùn, ngập nhẹ mà không lo chết máy
|
Cấp cứu tại hiện trường và vận chuyển bệnh nhân đường dài
|
Cơ động cao, ít trễ
|
Xuất viện vùng xa, khu dân cư ít đường nhựa
|
Ít bị kẹt, phù hợp cơ sở y tế di động
|
Lưu ý khi chọn xe cứu thương hai cầu
-
Chi phí cao hơn do hệ dẫn động phức tạp, tiêu hao nhiên liệu lớn hơn.
-
Chi phí bảo dưỡng/bảo trì cao (cầu, vi sai, hộp số).
-
Yêu cầu kỹ thuật lái xe cao, cần tài xế có kinh nghiệm để vận hành an toàn.
Kết luận
“Xe cứu thương hai cầu” hay hệ dẫn động 4WD/6×6 là lựa chọn tối ưu trong môi trường khắc nghiệt hoặc khu vực đòi hỏi khả năng vượt địa hình.
Nếu bạn cần một xe cấp cứu linh hoạt cho nơi ít đường nhựa hoặc ngập nặng, thì Foton 4WD ICU hoặc GAZ Ambulance là những mẫu đáng cân nhắc. Còn nếu di chuyển chủ yếu trên quốc lộ, thành phố thì các dòng van như Hiace, Staria, Solati vẫn đáp ứng tốt.