Trong mọi tình huống tai nạn giao thông, thời gian luôn là yếu tố quyết định sự sống còn. Vì thế, cấp cứu đường bộ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hệ thống chăm sóc y tế. Khi nhắc đến cấp cứu đường bộ, phương tiện được nhắc tên đầu tiên và đóng vai trò chủ đạo chính là xe cứu thương.

Cấp cứu đường bộ là gì?

Cấp cứu đường bộ là hệ thống phản ứng nhanh khi xảy ra tai nạn trên đường giao thông hoặc tại những địa điểm mà xe cứu thương có thể tiếp cận qua mạng lưới đường bộ. Đây là mắt xích đầu tiên và quan trọng trong chuỗi cấp cứu trước viện – gồm báo tin, tiếp nhận, đến hiện trường, sơ cứu và vận chuyển nạn nhân về cơ sở y tế.

Cấp cứu đường bộ và xe cứu thương có vai trò mật thiết với nhau

Không phải ngẫu nhiên mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của cấp cứu ngoại viện. Một hệ thống cấp cứu đường bộ hiệu quả có thể giảm đến 40% số ca tử vong trong các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng.

Tại Việt Nam, số lượng tai nạn mỗi năm vẫn cao, dẫn đến nhu cầu về lực lượng cấp cứu chuyên nghiệp càng lớn. Trong hệ thống đó, xe cứu thương đóng vai trò then chốt.

Xe cứu thương – trung tâm của hệ thống cấp cứu đường bộ

Nhiều người nghĩ rằng xe cứu thương chỉ đơn giản là phương tiện để chở nạn nhân đến bệnh viện. Tuy nhiên, trên thực tế, xe cứu thương là một phòng cấp cứu di động được trang bị hàng loạt thiết bị y tế quan trọng như:

• Máy sốc tim tự động (AED)
• Máy thở
• Máy đo huyết áp, đo SpO2
• Bộ nẹp cố định gãy xương
• Túi oxy
• Tủ thuốc chuyên dụng
• Giường cáng nâng
• Hệ thống đèn ưu tiên & còi báo hiệu

Ngoài ra, trên xe luôn có đội ngũ nhân viên y tế được đào tạo chuyên sâu về cấp cứu tiền viện, có khả năng sơ cứu, ổn định tình trạng nạn nhân ngay tại hiện trường và trong quá trình di chuyển. Điều này giúp xe cứu thương trở thành phương tiện không thể thay thế trong cấp cứu đường bộ.

Vì sao xe cứu thương là phương tiện linh hoạt nhất?

Trong cấp cứu đường bộ, tính linh hoạt là yếu tố quyết định tốc độ tiếp cận nạn nhân, thiết lập mô hình “cứu tại chỗ – vận chuyển an toàn – xử lý ngay trong di chuyển”. Dưới đây là những lý do giúp xe cứu thương vượt trội hơn tất cả các phương tiện khác.

Quyền ưu tiên cao nhất khi tham gia giao thông

Theo Luật Giao thông Đường bộ, xe cứu thương là một trong các phương tiện được ưu tiên tuyệt đối khi đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu. Điều này cho phép xe cứu thương:

• Được phép đi vào làn ngược chiều trong một số trường hợp đặc biệt

• Được ưu tiên tại các điểm giao cắt

• Được quyền bật còi – đèn tín hiệu để thông báo cho các phương tiện khác

• Được quyền đi trước mọi loại phương tiện khác, trừ xe công an – quân đội đang làm nhiệm vụ khẩn cấp

Nhờ quyền ưu tiên này, xe cứu thương “xé” được dòng phương tiện nhanh hơn bất kỳ loại xe nào, giúp rút ngắn thời gian di chuyển – yếu tố quan trọng nhất trong cấp cứu đường bộ.

Trang bị đầy đủ để xử lý ngay khi tiếp cận nạn nhân

Không một phương tiện nào khác – kể cả mô tô cứu thương – có thể mang theo lượng thiết bị y tế phong phú, đầy đủ và ổn định như xe cứu thương. Những kỹ thuật này phải được thực hiện bởi xe cứu thương, không thể thay thế bằng các phương tiện khác.

• Cầm máu

• Hồi sức tim phổi

• Sốc điện

• Thở oxy

• Cố định cột sống

• Kiểm soát đường thở

• Sử dụng thuốc cấp cứu khẩn cấp

Hoạt động được trong mọi điều kiện đường xá

Nhờ kích thước vừa phải, hệ thống lái linh hoạt, khả năng đánh lái gấp và tăng tốc nhanh, xe cứu thương có thể len lỏi vào nhiều khu vực mà những xe lớn như xe chuyên dụng, xe tải cứu hộ không thể vào.

• Quốc lộ, đường cao tốc

• Tỉnh lộ

• Đường nội đô chật hẹp

• Khu dân cư

• Khu công nghiệp

• Khu vực ngoại thành, đường nhỏ

Ổn định, an toàn và không gây thêm rủi ro cho nạn nhân

Xe cứu thương, với hệ thống treo ổn định, khoang xe rộng và giường cáng êm, giúp giảm tối đa rung lắc, đảm bảo an toàn cho nạn nhân.

• Chấn thương cột sống

• Chảy máu nặng

• Gãy xương

• Đa chấn thương

Ngay khi xe lăn bánh, bên trong xe là cả một hệ thống cấp cứu đầy đủ. Điều này tạo ra một lợi thế vượt trội mà không phương tiện nào có được.

• Điều hòa

• Hệ thống đèn chiếu sáng

• Các thiết bị y tế chạy điện liên tục

• Không gian để 2–4 nhân viên y tế xử lý song song

Giải pháp giúp xe cứu thương linh hoạt hơn trong cấp cứu đường bộ

Tăng cường công nghệ: Hệ thống định vị GPS thời gian thực cho xe cứu thương, hệ thống đèn thông minh ưu tiên xe cứu thương, App gọi cấp cứu nhanh

Tuyên truyền ý thức nhường đường: Cần tăng cường giáo dục và xử phạt nghiêm minh các trường hợp cố tình cản trở.

Mở rộng đội cơ động mô tô cứu thương: Mô tô tiếp cận nhanh + xe cứu thương vận chuyển tạo thành một mô hình hiệu quả.

Đào tạo chuyên sâu cho lực lượng y tế ngoại viện: Nhân lực tốt sẽ giúp rút ngắn thời gian xử lý tại hiện trường.

Kết luận

Cấp cứu đường bộ là một trong những yếu tố quan trọng nhất để giảm thiểu tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông. Trong hệ thống đó, xe cứu thương luôn là phương tiện linh hoạt và hiệu quả nhất nhờ khả năng tiếp cận nhanh, trang thiết bị đầy đủ, vận chuyển an toàn và được pháp luật ưu tiên tối đa.

Dù vậy, để tăng hiệu quả hơn nữa, cần có sự chung tay từ cộng đồng: hãy nhường đường cho xe cứu thương, vì chỉ một hành động nhỏ của bạn đã có thể giúp cứu sống một mạng người.