Trong hệ thống y tế, xe cứu thương cấp tỉnh đóng vai trò tuyến đầu trong công tác vận chuyển, cấp cứu bệnh nhân nặng từ các tuyến dưới. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy nhiều xe đã xuống cấp, quá tải, gây ra không ít khó khăn cho bệnh viện và người dân. Đây không chỉ là vấn đề phương tiện mà còn phản ánh lỗ hổng trong y tế cơ sở cần được giải quyết.

Xe cứu thương cấp tỉnh cần được tăng cường

Thực trạng xe cứu thương cấp tỉnh

Tình trạng xe cấp cứu cấp tỉnh xuống cấp, quá tải không phải chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn mà đã kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác cấp cứu và vận chuyển bệnh nhân.

Nguyên nhân của vấn đề này đến từ nhiều yếu tố: từ hạn chế ngân sách đầu tư, sự quá tải bệnh nhân dồn lên tuyến tỉnh, cho đến việc quản lý và phân bổ phương tiện chưa hợp lý.

Xe cũ, hỏng hóc thường xuyên

• Nhiều bệnh viện tuyến tỉnh vẫn đang sử dụng xe cứu thương từ 7–10 năm trước.

• Xe đã hư hỏng phần thân vỏ, hệ thống máy lạnh, động cơ yếu, thiết bị y tế trên xe không còn hoạt động tốt.

• Một số xe thường xuyên phải dừng hoạt động để sửa chữa, dẫn đến gián đoạn quá trình vận chuyển.

Số lượng hạn chế

• Có tỉnh chỉ được trang bị 2–3 xe cứu thương cho cả bệnh viện đa khoa tỉnh với hàng ngàn ca bệnh mỗi tháng.

• Trong khi đó, số lượng bệnh nhân cần chuyển tuyến ngày càng nhiều, nhất là các ca cấp cứu chấn thương, tim mạch, sản khoa.

Quá tải trong cao điểm

• Khi xảy ra tai nạn giao thông nghiêm trọng, thiên tai, dịch bệnh… số lượng xe ít ỏi không đủ để đáp ứng.

• Bệnh nhân buộc phải chờ đợi hoặc tìm thuê xe cứu thương tư nhân với giá cao, gây thêm áp lực tài chính cho gia đình.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng xuống cấp, quá tải

Thực tế nhiều năm qua cho thấy, xe cứu thương cấp tỉnh xuống cấp và quá tải không chỉ là hiện tượng mang tính cục bộ mà đã trở thành vấn đề phổ biến ở nhiều địa phương.

Nguyên nhân không xuất phát từ một yếu tố đơn lẻ mà là sự cộng hưởng của nhiều hạn chế trong hệ thống y tế: thiếu ngân sách đầu tư, dồn bệnh nhân từ huyện xã về tuyến tỉnh, cùng với công tác quản lý và phân bổ phương tiện chưa đồng bộ.

Ngân sách y tế còn hạn chế

Việc đầu tư mua sắm xe cứu thương mới thường tốn kém từ vài trăm triệu đến hơn 1 tỷ đồng/chiếc. Nhiều tỉnh chưa được phân bổ đủ ngân sách nên vẫn tận dụng xe cũ, sửa chữa nhiều lần.

Tập trung dồn tuyến tỉnh

Do y tế cơ sở chưa đủ mạnh, bệnh nhân từ tuyến xã, huyện thường phải chuyển thẳng lên tuyến tỉnh. Điều này khiến xe cứu thương cấp tỉnh luôn trong tình trạng quá tải.

Quản lý, phân bổ chưa hợp lý

Có nơi xe được phân bổ nhưng ít khi sử dụng do địa bàn ít bệnh nhân, trong khi khu vực đông dân cư lại không đủ phương tiện để phục vụ.

Hệ lụy từ việc xe cứu thương xuống cấp, quá tải

Đằng sau tình hình xe cứu thương cấp tỉnh xuống cấp và quá tải là sự kết hợp của nhiều nguyên nhân khác nhau, từ hạn chế ngân sách, sự dồn tuyến bệnh nhân đến công tác quản lý, phân bổ phương tiện chưa hợp lý. Việc nhìn rõ căn nguyên sẽ giúp đưa ra giải pháp đúng đắn nhằm khắc phục lỗ hổng trong hệ thống y tế cơ sở.

Nguy cơ chậm trễ trong cấp cứu

• Xe hỏng hóc hoặc thiếu phương tiện khiến nhiều ca cấp cứu không kịp thời vận chuyển.

• Bệnh nhân nặng, đặc biệt là các trường hợp tai biến, nhồi máu cơ tim, tai nạn giao thông… dễ gặp nguy hiểm.

Tăng chi phí cho người dân

• Khi xe cứu thương công lập không đáp ứng, người dân phải thuê xe tư nhân với chi phí từ 2–5 triệu đồng/lần chuyển tuyến, vượt ngoài khả năng của nhiều gia đình.

Ảnh hưởng đến uy tín ngành y tế

• Người dân mất niềm tin vào khả năng phản ứng nhanh và chất lượng dịch vụ cấp cứu công lập, tạo ra tâm lý e ngại khi gọi xe cứu thương của bệnh viện.

Giải pháp khắc phục

Trước thực trạng xe cứu thương cấp tỉnh xuống cấp, quá tải, việc tìm ra giải pháp không chỉ mang tính cấp bách mà còn là nhiệm vụ chiến lược lâu dài của ngành y tế. Bởi mỗi chiếc xe cứu thương hoạt động hiệu quả sẽ góp phần bảo đảm tính mạng người dân trong những tình huống khẩn cấp. Để khắc phục triệt để, cần có sự kết hợp giữa đầu tư ngân sách, xã hội hóa nguồn lực, phân bổ hợp lý và nâng cao năng lực y tế cơ sở.

Tăng cường ngân sách và xã hội hóa

• Nhà nước cần có chính sách ưu tiên ngân sách để đầu tư thay thế xe cứu thương cũ.

• Kêu gọi sự chung tay từ các doanh nghiệp, tổ chức, mạnh thường quân trong việc tài trợ xe cứu thương hiện đại cho bệnh viện.

Quy hoạch và phân bổ hợp lý

• Phân bổ xe cứu thương dựa trên mật độ dân số, tình hình bệnh tật, tai nạn giao thông của từng khu vực.

• Tránh tình trạng nơi thừa, nơi thiếu, gây lãng phí nguồn lực.

Nâng cao năng lực y tế cơ sở

• Trang bị xe cứu thương cho các trung tâm y tế huyện, trạm y tế xã trọng điểm.

• Giúp giảm tải cho tuyến tỉnh, đồng thời rút ngắn thời gian vận chuyển bệnh nhân trong cấp cứu ban đầu.

Ứng dụng công nghệ trong điều phối

• Triển khai phần mềm quản lý, định vị và điều phối xe cứu thương theo thời gian thực.

• Tối ưu hóa hành trình di chuyển, giảm thời gian chờ đợi của bệnh nhân.

Tình trạng xe cứu thương cấp tỉnh xuống cấp, quá tải đang là hồi chuông cảnh báo cho hệ thống y tế địa phương. Nếu không có giải pháp kịp thời và hiệu quả, người dân sẽ tiếp tục chịu thiệt thòi, thậm chí mất đi cơ hội sống trong những tình huống cấp cứu khẩn cấp.

Muốn khắc phục tận gốc, cần song song đầu tư trang thiết bị, củng cố y tế cơ sở và nâng cao hiệu quả quản lý, điều phối xe cứu thương. Đây không chỉ là vấn đề phương tiện, mà còn là trách nhiệm với sức khỏe và tính mạng của cộng đồng.