Đào tạo lái xe cứu thương không chỉ đơn thuần là dạy kỹ năng điều khiển phương tiện, mà còn là một nhiệm vụ đặc biệt mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Người lái xe cứu thương phải vừa thành thạo kỹ thuật lái xe an toàn, vừa có bản lĩnh xử lý tình huống khẩn cấp, để kịp thời đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế.

Chính vì vậy, chương trình đào tạo lái xe cứu thương luôn được thiết kế bài bản, nghiêm ngặt, nhằm trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết cho đội ngũ tài xế trên hành trình thực hiện sứ mệnh cứu người.

Đào tạo lái xe cứu thương trong nhiệm vụ cứu người

Vì sao cần đào tạo lái xe cứu thương chuyên biệt?

Khác với tài xế thông thường, lái xe cứu thương phải đối mặt với những áp lực lớn. Việc đào tạo lái xe cứu thương chuyên biệt là yêu cầu bắt buộc ở nhiều quốc gia, bởi đây không chỉ là việc lái một phương tiện thông thường, mà còn liên quan trực tiếp đến tính mạng con người. Có mấy lý do chính.

Đặc thù của xe cứu thương

• Xe cứu thương được trang bị thiết bị y tế, bình oxy, cáng bệnh nhân… khác hẳn với xe chở khách thông thường.

• Xe thường phải di chuyển nhanh, gấp, trong điều kiện khẩn cấp, nên tài xế cần kỹ năng đặc biệt để đảm bảo an toàn cho cả bệnh nhân lẫn nhân viên y tế.

Xử lý tình huống giao thông khẩn cấp

• Tài xế phải biết sử dụng còi, đèn ưu tiên đúng luật.

• Có kỹ năng luồn lách, chọn làn, vượt xe, phanh gấp, vào cua tốc độ trong khi vẫn giữ xe ổn định để bệnh nhân không bị ảnh hưởng.

• Xử lý các tình huống “nhường đường không kịp”, tắc nghẽn, hay khi di chuyển trong điều kiện xấu (mưa, đêm, đường núi…).

Bảo đảm an toàn cho bệnh nhân

• Người lái cần hiểu về tâm lý bệnh nhân, nhân viên y tế đi cùng.

• Phải vận hành xe êm ái, hạn chế rung lắc để không làm nặng thêm tình trạng người bệnh.

Kiến thức pháp luật & y tế cơ bản

• Hiểu quy định về xe ưu tiên, luật giao thông đặc thù.

• Được trang bị kiến thức sơ cứu cơ bản, để có thể hỗ trợ trong trường hợp khẩn cấp khi bác sĩ chưa kịp tiếp cận.

Nâng cao tính chuyên nghiệp

• Một lái xe cứu thương chuyên biệt là một phần trong ê-kíp y tế, chứ không chỉ là “tài xế”.

• Đào tạo giúp họ có tinh thần trách nhiệm, biết phối hợp với đội ngũ y tế, tạo hình ảnh chuyên nghiệp – nhân văn – an toàn trong dịch vụ cấp cứu.

Nội dung đào tạo lái xe cứu thương

Đào tạo lái xe cứu thương thường được xây dựng theo hướng chuyên biệt hơn so với đào tạo lái xe thông thường, vì gắn liền với nhiệm vụ vận chuyển và bảo vệ tính mạng bệnh nhân. Có thể chia thành các nhóm nội dung chính sau:

Kiến thức pháp luật và quy định

• Luật Giao thông đường bộ và các quy định về xe ưu tiên.

• Cách sử dụng còi, đèn tín hiệu ưu tiên đúng trường hợp.

• Trách nhiệm pháp lý của lái xe cứu thương trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Kỹ năng lái xe chuyên biệt

• Kỹ thuật lái tốc độ cao an toàn: tăng tốc, phanh gấp, đánh lái trong không gian hẹp.

• Kỹ năng vượt chướng ngại: luồn lách qua điểm ùn tắc, leo dốc, đường trơn trượt.

• Điều khiển xe trong điều kiện đặc biệt: ban đêm, mưa bão, đường núi.

• Giữ xe ổn định, hạn chế rung lắc để không ảnh hưởng đến bệnh nhân.

Vận hành và bảo quản phương tiện

• Hiểu cấu tạo, thiết bị trên xe cứu thương: máy lạnh y tế, bình oxy, cáng, tủ thuốc…

• Cách kiểm tra xe trước – trong – sau ca trực.

• Xử lý sự cố kỹ thuật cơ bản (hết bình oxy, mất điện trong khoang bệnh nhân…).

Kiến thức y tế và sơ cứu cơ bản

• Nguyên tắc an toàn y tế khi vận chuyển bệnh nhân.

• Cách hỗ trợ bác sĩ, điều dưỡng khi cần di chuyển, nâng – đặt cáng.

• Trang bị kiến thức sơ cứu ban đầu: hô hấp nhân tạo, cầm máu, cố định gãy xương…

• Quy trình phối hợp khi chuyển giao bệnh nhân tại bệnh viện.

Kỹ năng mềm & tâm lý nghề nghiệp

• Giao tiếp và phối hợp với đội ngũ y tế, bệnh nhân và thân nhân.

• Ứng xử khi gặp tình huống căng thẳng, xung đột trên đường.

• Giữ tinh thần bình tĩnh, tập trung cao độ trong mọi tình huống khẩn cấp.

• Tinh thần trách nhiệm, nhân văn, coi việc lái xe cứu thương là sứ mệnh.

Tóm lại, nội dung đào tạo lái xe cứu thương không chỉ dừng lại ở kỹ năng lái, mà còn bao gồm luật pháp, y tế, kỹ năng mềm và ý thức trách nhiệm xã hội.

Quy định pháp luật liên quan

Luật Giao thông đường bộ 2008

• Điều 22: Xe cứu thương là phương tiện ưu tiên. Khi thực hiện nhiệm vụ khẩn cấp, được:

  • Ưu tiên đi trước các phương tiện khác khi qua đường giao nhau, kể cả đèn đỏ.

  • Sử dụng còi, đèn và tín hiệu ưu tiên theo quy định.

  • Các phương tiện khác có trách nhiệm nhường đường ngay lập tức.

• Điều kiện: Xe phải bật tín hiệu ưu tiên và đảm bảo an toàn.

Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP)

• Không nhường đường cho xe ưu tiên: phạt từ 3 – 5 triệu đồng, tước GPLX 1–3 tháng (Điều 5, khoản 3, điểm c).
• Lái xe cứu thương không sử dụng đúng tín hiệu ưu tiên hoặc sử dụng khi không có nhiệm vụ: phạt từ 2 – 3 triệu đồng, tước GPLX 1–3 tháng.

Thông tư 12/2017/TT-BGTVT (và các sửa đổi bổ sung)

• Quy định về đào tạo, sát hạch, cấp GPLX.
• Tài xế xe cứu thương phải có bằng lái hạng B2 trở lên (tuỳ loại xe dưới/ trên 9 chỗ hoặc trọng tải).
• Một số cơ sở y tế/đơn vị vận chuyển còn yêu cầu tài xế tham gia khóa đào tạo chuyên môn riêng về xe cứu thương.

Thông tư 27/2010/TT-BYT

• Quy định về tiêu chuẩn xe cứu thương và trang thiết bị y tế kèm theo.

• Người lái xe là thành viên chính thức trong kíp vận chuyển cấp cứu, phải phối hợp với nhân viên y tế.

Sứ mệnh cao cả của người lái xe cứu thương

Trách nhiệm nghề nghiệp

• Lái xe cứu thương không chỉ là tài xế, mà còn có trách nhiệm trong quá trình vận chuyển an toàn cho bệnh nhân.

• Khi gây tai nạn hoặc vi phạm quy định giao thông trong lúc làm nhiệm vụ, sẽ bị xử lý theo Luật Hình sự, Dân sự hoặc Hành chính tuỳ mức độ.

Cầu nối giữa sự sống và cái chết

• Trong nhiều trường hợp cấp cứu, mỗi giây phút trên đường quyết định trực tiếp đến tính mạng bệnh nhân.

• Người lái xe cứu thương chính là “cầu nối” giúp bệnh nhân tiếp cận bệnh viện nhanh nhất và an toàn nhất.

Thành viên của ê-kíp y tế

• Không chỉ lái xe, họ còn là một mắt xích trong chuỗi cấp cứu: phối hợp cùng bác sĩ, điều dưỡng, hỗ trợ vận chuyển, bảo đảm môi trường an toàn trong khoang xe.

• Mỗi thao tác lái êm ái, mỗi quyết định xử lý tình huống chính xác đều góp phần bảo vệ sự ổn định sinh mạng bệnh nhân.

Giữ bình tĩnh trong áp lực

• Công việc luôn gắn với căng thẳng, khẩn trương, tiếng còi ưu tiên, sự sốt ruột của người nhà bệnh nhân.

• Người lái xe cứu thương phải vững vàng, bình tĩnh trước áp lực, tập trung để vừa nhanh chóng vừa an toàn.

Trách nhiệm xã hội và nhân văn

• Họ không chỉ phục vụ một cá nhân, mà góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, tính nhân đạo của ngành y tế.

• Hình ảnh người lái xe cứu thương tận tâm còn thể hiện giá trị nhân văn, tinh thần sẻ chia và cứu giúp đồng bào.

Sứ mệnh thầm lặng

• Khác với bác sĩ trực tiếp cứu chữa, công việc của họ ít được nhắc đến, nhưng không thể thiếu trong thành công của mọi ca cấp cứu.

• Họ chính là “người hùng thầm lặng”, mang trên vai sứ mệnh cao cả: đưa sự sống về đích an toàn.

Kết luận

Đào tạo lái xe cứu thương không đơn thuần là học lái xe, mà là huấn luyện toàn diện về kỹ năng, kiến thức y tế và đạo đức nghề nghiệp. Đây là nền tảng giúp mỗi chuyến xe cứu thương trở thành “cầu nối sự sống” cho hàng ngàn bệnh nhân.