Trong công tác khẩn cấp, xe cứu thương cứu nạn cứu hộ đóng vai trò quan trọng để hỗ trợ kịp thời người bị nạn, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Việc hiểu rõ chức năng, tình huống thường gặp và quy trình vận hành của loại xe chuyên dụng này sẽ giúp các đơn vị chủ động hơn khi có sự cố xảy ra.

1. Xe cứu thương cứu nạn cứu hộ là gì?

Xe cứu thương cứu nạn cứu hộ là loại phương tiện chuyên dụng được trang bị đầy đủ thiết bị y tế, dụng cụ cứu hộ, cùng đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp nhằm hỗ trợ:

• Cấp cứu khẩn cấp người bị nạn trên đường hoặc tại hiện trường tai nạn.

• Giải cứu và vận chuyển nạn nhân trong các tình huống đặc biệt như sập đổ, cháy nổ, tai nạn giao thông nghiêm trọng.

• Hỗ trợ sơ tán, ứng cứu y tế trong thiên tai, hỏa hoạn hoặc tai nạn tập thể.

Khác với xe cứu thương thông thường, xe cứu nạn cứu hộ còn có thiết bị kỹ thuật như máy cắt thủy lực, cáng nâng, bộ đàm liên lạc, đèn tín hiệu đặc biệt…

Xe cứu thương cứu nạn cứu hộ

2. Những tình huống cứu nạn cứu hộ thường gặp

Từ tai nạn giao thông, cháy nổ cho đến thiên tai hay sự cố tại khu dân cư, mỗi tình huống đều tiềm ẩn nguy hiểm và cần được xử lý chuyên nghiệp. Việc hiểu rõ những tình huống cứu nạn cứu hộ thường gặp không chỉ giúp các đơn vị chức năng nâng cao hiệu quả ứng cứu, mà còn giúp người dân chủ động bảo vệ bản thân và hỗ trợ kịp thời khi cần thiết.

2.1. Tai nạn giao thông nghiêm trọng

• Va chạm xe liên hoàn, lật xe, xe khách – container.

• Nạn nhân bị mắc kẹt trong cabin, khó tiếp cận.

• Xe cứu thương cứu hộ được điều động để phá dỡ, giải cứu và đưa người đi cấp cứu nhanh nhất.

2.2. Sự cố cháy nổ

• Tại nhà dân, chung cư, khu công nghiệp hoặc phương tiện giao thông.

• Xe cứu hộ cứu nạn hỗ trợ sơ tán nạn nhân, cấp cứu người bị ngạt khói, bỏng và phối hợp với lực lượng PCCC.

2.3. Thiên tai, sập đổ công trình

• Mưa bão, lũ quét, động đất, sạt lở gây mắc kẹt hoặc thương vong.

• Xe cứu thương cứu hộ đóng vai trò vận chuyển lực lượng y tế, dụng cụ cứu hộ và đưa người bị nạn đến nơi an toàn.

2.4. Tai nạn lao động & sự cố tập thể

• Tai nạn trong nhà máy, công trình, trường học, nơi tập trung đông người.

• Xe cứu thương cứu nạn xuất hiện để xử lý nhanh tình huống, giảm thương vong và phối hợp cùng đội sơ cứu ban đầu.

3. Quy trình vận hành xe cứu thương cứu nạn cứu hộ

Bước 1: Tiếp nhận thông tin khẩn cấp

Tổng đài hoặc đơn vị điều hành tiếp nhận thông tin từ hiện trường, xác định vị trí & mức độ nguy hiểm.

Bước 2: Điều động phương tiện và nhân lực

Xe cứu thương chuyên dụng, bác sĩ, nhân viên cứu hộ được huy động nhanh nhất để di chuyển đến hiện trường.

Bước 3: Tiếp cận – Cứu hộ – Sơ cứu

Tại hiện trường, đội ngũ sẽ đánh giá tình hình, thực hiện giải cứu (nếu có), sơ cứu tại chỗ và vận chuyển nạn nhân về cơ sở y tế gần nhất.

Bước 4: Bàn giao & báo cáo

Nạn nhân được bàn giao cho bệnh viện, đồng thời đơn vị cứu hộ lập báo cáo tình huống để rút kinh nghiệm cho các ca sau.

4. Trang thiết bị chuyên dụng trên xe cứu thương cứu nạn

Trang thiết bị y tế cấp cứu

Đây là nhóm thiết bị quan trọng nhất, giúp nhân viên y tế sơ cứu, cấp cứu kịp thời cho nạn nhân trước khi đưa đến bệnh viện.

Cáng cứu thương đa năng

• Cáng có thể gấp gọn, điều chỉnh độ cao, dễ di chuyển trong không gian hẹp.

• Có dây cố định an toàn cho nạn nhân, phù hợp khi vận chuyển đường dài.

Bình oxy & máy thở

• Hỗ trợ hô hấp cho nạn nhân bị ngạt khói, chấn thương nặng hoặc ngừng thở tạm thời.

• Kết hợp với mặt nạ hoặc ống nội khí quản để đảm bảo lưu thông khí ổn định.

Bộ dụng cụ sơ cứu và thuốc cấp cứu bao gồm:

• Băng gạc, nẹp cố định xương, kéo y tế, bông băng vô trùng.

• Thuốc giảm đau, thuốc chống sốc, dung dịch truyền dịch.

• Dụng cụ kiểm tra đường huyết, đo huyết áp, đo SpO₂.

👉 Giúp xử lý các tình trạng khẩn cấp: mất máu, gãy xương, ngừng thở, sốc phản vệ…

Thiết bị cứu hộ – kỹ thuật chuyên dụng

Xe cứu thương cứu nạn không chỉ chở bệnh nhân mà còn tham gia giải cứu tại hiện trường nhờ các thiết bị kỹ thuật hỗ trợ.

Máy cắt, máy nâng thủy lực

• Dùng để phá cửa xe, cabin, vật cản khi nạn nhân bị mắc kẹt trong xe tai nạn.

• Cho phép đội cứu hộ tiếp cận nhanh chóng, hạn chế thương tích thêm cho nạn nhân.

Kích nâng, đòn bẩy và dụng cụ phá dỡ

• Hỗ trợ nâng phương tiện bị lật, di chuyển khối bê tông, sắt thép đè lên người.

• Đảm bảo an toàn cho nạn nhân và lực lượng cứu hộ khi thao tác.

Đèn chiếu sáng khẩn cấp & máy phát điện mini

• Hỗ trợ làm việc ban đêm, trong môi trường thiếu sáng như hầm, vùng sập đổ.

• Máy phát điện đảm bảo nguồn điện ổn định cho các thiết bị y tế và cứu hộ.

Hệ thống thông tin & tín hiệu chuyên dụng

Bộ đàm liên lạc

• Giúp đội cứu hộ, y tế và trung tâm điều phối liên lạc nhanh, chính xác.

• Quan trọng trong tình huống thiên tai, khi sóng điện thoại bị gián đoạn.

Hệ thống đèn ưu tiên & còi cứu thương

• Báo hiệu phương tiện khẩn cấp, giúp ưu tiên di chuyển nhanh trên đường.

• Đèn và còi đặc trưng dễ nhận biết, đặc biệt trong đô thị đông đúc.

GPS định vị

• Theo dõi hành trình xe cứu thương theo thời gian thực.

• Hỗ trợ tổng đài điều phối chọn lộ trình nhanh nhất đến hiện trường và bệnh viện.

Thiết bị hỗ trợ đặc biệt khác

Tùy theo từng loại xe cứu hộ cứu nạn, có thể được trang bị thêm:

• Hệ thống camera hành trình & camera nội thất để ghi nhận tình huống cứu hộ.

• Tủ y tế và ngăn chứa riêng biệt để đảm bảo sắp xếp thiết bị ngăn nắp.

• Hệ thống điều hòa, lọc khí nhằm giữ môi trường trong xe an toàn, vệ sinh.

• Bộ dụng cụ phòng cháy chữa cháy cơ bản khi hỗ trợ tại hiện trường cháy.

Vai trò của trang thiết bị trong công tác cứu hộ – cấp cứu

• Tăng tốc độ xử lý tình huống: giúp đội cứu hộ phản ứng nhanh, không bị động.

• Giảm thiểu rủi ro tử vong và thương tật nặng nhờ sơ cứu kịp thời tại chỗ.

• Hỗ trợ chuyên nghiệp cho bệnh viện tuyến sau, tạo “chuỗi cứu sống liên tục”.

• Đảm bảo an toàn cho cả lực lượng cứu hộ, đặc biệt trong môi trường nguy hiểm.

5. Lưu ý khi gọi xe cứu thương cứu hộ

• Cung cấp thông tin chính xác: địa điểm, số người bị nạn, tình trạng hiện trường.

• Giữ liên lạc thường xuyên với tổng đài để hỗ trợ điều hướng xe nhanh nhất.

• Không tụ tập gây cản trở đường cứu hộ, ưu tiên nhường đường cho xe khẩn cấp.

• Nếu có kiến thức sơ cứu, nên hỗ trợ bước đầu trước khi lực lượng chuyên nghiệp đến.

Kết luận

Xe cứu thương cứu nạn cứu hộ là “cánh tay nối dài” của lực lượng y tế và cứu hộ tại Việt Nam, góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ tính mạng và tài sản nhân dân. Việc hiểu rõ chức năng, quy trình vận hành và tình huống ứng dụng giúp các cá nhân, tổ chức ứng phó hiệu quả hơn khi sự cố xảy ra.